Elektrik tesislerinin ve ekipmanlarının periyodik muayenesi, hem iş sağlığı ve güvenliği hem de operasyonel verimlilik açısından vazgeçilmez bir uygulamadır. Bu muayeneler, transformatörlerden topraklama sistemlerine kadar tüm elektrik altyapısının belirlenen standartlara uygunluğunu ve güvenli bir şekilde çalıştığını doğrulamak için belirli aralıklarla yapılır. Düzenli olarak gerçekleştirilen muayeneler, olası arızaları önceden tespit ederek plansız kesintileri engeller, ekipman ömrünü uzatır ve ciddi maddi kayıpların önüne geçer. Ayrıca, ilgili mevzuatlar gereği, bu muayenelerin yapılması yasal bir zorunluluktur.

Muayene Kapsamı ve Yapılan Testler

Periyodik muayeneler, genellikle görsel kontroller ve çeşitli elektriksel testleri içerir. Görsel muayene, transformatörün fiziksel durumunun, bağlantı noktalarının, izolasyon malzemelerinin ve yağ seviyelerinin kontrolünü kapsar. Elektriksel testler ise daha detaylı bir analiz sunar. Termografik analiz ile transformatörde aşırı ısınma olan noktalar tespit edilirken, izolasyon direnci testi transformatör sargılarının yalıtım durumunu ortaya koyar. Sıvı izolasyonlu transformatörlerde ise yağın dielektrik dayanımını ölçmek için yağ analizi yapılır. Topraklama sistemi ölçümleri ve transformatörün çevresel koşullara karşı dayanıklılığının kontrolü de bu muayenelerin önemli bir parçasıdır.

Yasal Zorunluluklar ve Standartlar

Türkiye’de elektrik tesislerinin periyodik muayeneleri, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” gibi yasal düzenlemelerle zorunlu kılınmıştır. Bu yönetmeliklere göre, transformatörler ve diğer elektrik ekipmanları, yetkili mühendisler veya teknisyenler tarafından belirli periyotlarda (genellikle yılda bir) kontrol edilmelidir. Muayene sonucunda bir rapor düzenlenmeli ve bu rapor, ekipmanın durumu, yapılan testler ve olası öneriler hakkında ayrıntılı bilgi içermelidir. Bu raporlar, hem yasal denetimlerde sunulmak üzere saklanmalı hem de işletmenin kendi kayıt sistemi için bir referans noktası oluşturmalıdır. Bu yasal yükümlülüklere uyum, işletmenin güvenliğini ve sürekliliğini temin etmek açısından kritik öneme sahiptir.